|
cz. II Informacja o PROGRAMIE profilaktyki dla osób starszych w Ognisku TKKF ”Rozstaje”
Wraz ze starzeniem się społeczeństwa rosną zobowiązania związane z wypłatą rent i emerytur, zwiększa się też zagrożenie ogromnym wzrostem wydatków publicznych. W 2025 roku niemal podwoi się procentowy udział 65-latków i osób starszych w stosunku do reszty społeczeństwa. Natomiast odsetek dzieci w wieku szkolnym w tych samych relacjach, w najbliższych 20 latach zmniejszy się do 40 %. W ostatnich latach towarzyszący o wzrost gospodarczy powinniśmy odpowiednio wykorzystać do redukcji poziomu ubóstwa oraz zwiększenia nakładów na promocje i profilaktykę zdrowego i godnego starzenia się społeczeństwa.
S E N I O R Z E ! AKTYWUJ SIĘ w 50-cioletnim TKKF-ie!!
Gdański Ośrodek Terapii Ruchowej Trzeciego Wieku
1. WSTĘP
Wg przyjętych standardów „Starzenie się charakteryzuje niemożność utrzymania homeostazy w warunkach fizjologicznego stresu; niedomoga ta związana jest ze zmniejszeniem się żywotności oraz wzrostem wrażliwości osobniczej”. - definicję starzenia się przedstawia Alex Comfort. Światowa Organizacja Zdrowia uznaje, że wiek podeszły rozpoczyna się od 65 roku życia i trwa dziesięć lat. Kolejny okres to wiek starczy - trwa do 90 roku życia, natomiast powyżej tej granicy - wiek sędziwy. Zmiany demograficzne wskazują, że ludność świata starzeje się. . Postępuje proces starzenia się społeczeństwa polskiego, w tym również gdańskiego. W Gdańsku, mamy ok. 80 tys. osób w wieku 65 i więcej lat. Seniorzy stanowią ok.14% ogółu mieszkańców miasta Widoczny trend wzrostowy liczby seniorów w Gdańsku powoduje, że pilnie należy w znacznie większym stopniu podjąć działania z zakresu promocji zdrowia (edukacja zdrowotna, zajęcia prewencyjne i profilaktyczne), aby seniorzy mogli cieszyć się jak najdłużej dobrą jakością życia. Taki właśnie cel założyli sobie twórcy projektu Gdańskiego Ośrodka Terapii Ruchowej Trzeciego Wieku przy Ognisku TKKF” Rozstaje”:
„SENIORZE, jak najwięcej AKTYWUJ SIĘ!!!” 2. INFORMACJA I METRYCZKA
Hasło„SENIORZE, jak najwięcej AKTYWUJ SIĘ!!!” jest aktualne wraz z całym dłuższym projektem, który u nas trwa już 15 lat. Ostatni został przygotowany przez ZG TKKF w W-wie i zmodyfikowany - z uwagi na mniejsze o połowę środki w stosunku do ub. roku - przez promotorów zdrowia środkami kultury fizycznej naszego Ogniska. Miejscem działania skierowanego do mieszkańców Gdańska jest Zaspa, dzielnica stolicy Pomorza. Sprawdzony przez wiele lat pomysł naszego projektu można zrealizować w każdym mieście Polski. Zdając sobie sprawę, jak duży wpływ na jakość życia mieszkańców Gdańska ma stan ich zdrowia, nasze Towarzystwo od 50 lat podejmuje różnorodne działania aktywizujące, mające na celu jego poprawę. Wychodzimy z założenia, że lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego zajmujemy się przede wszystkim profilaktyką i promocją zdrowia środkami kultury fizycznej. Głównym celem Stowarzyszenia jest zwrócenie powszechnej uwagi na zagadnienia związane ze sportem dla wszystkich - wykorzystywanym głównie dla poprawy zdrowia, oraz zmiana powszechnego sposobu myślenia o zdrowiu jako braku choroby. Chcemy, aby Gdańszczanie docenili wartość, jaką jest zdrowie, aby brali odpowiedzialność za nie we własne ręce, jesteśmy tu, aby im w tym pomóc oraz naświetlić problem.
Owocem naszych działań podejmowanych w tym kierunku jest realizowany obecnie projekt pod nazwą Ośrodek Promocji Zdrowia i Rehabilitacji (OPZiR), który funkcjonuje od maja 2005 r. Głównym założeniem Ośrodka jest podejmowanie różnorodnych działań mających na celu poprawę stanu zdrowia mieszkańców Gdańska (inf. w I części Programu). Instruktorzy oraz wolontariusze udzielają tu wszystkim zainteresowanym bezpłatnych informacji o zdrowiu, prewencji i profilaktyce (w tym uzależnień), odpowiedzialnym prozdrowotnym stylu życia z zastosowaniem metod i środków kultury fizycznej. Zgodnie z założeniami OPZiR pełni obecnie 3 podstawowe funkcje: - informacyjną - jako całoroczny punkt informacyjny w zakresie zachowań prozdrowotnych, udzielający profesjonalnych nieodpłatnych informacji i porad w profilaktyce i prewencji w wybranych jednostkach chorobowych, o zdrowym stylu życia. Zapewniamy mieszkańcom Gdańska bezpłatny i powszechny dostęp do specjalistycznej informacji ustnej i pisemnej, - dystrybucyjną - posiadamy szeroki wybór materiałów informacyjnych w postaci broszur i ulotek, które uzyskaliśmy dzięki współpracy z innymi organizacjami i instytucjami, - szkoleniową - Ośrodek pełni także funkcję szkoleniową, która polega na planowaniu, organizowaniu i przeprowadzaniu zajęć wzorcowych, instruktażowych, profilaktycznych w szkołach, w terenie, itd. Zajęcia przeznaczone są dla różnych grup wiekowych.
W Ośrodku Promocji Zdrowia i Rehabilitacji każdy może uzyskać nie tylko dokładną informację o profilaktyce chorób zwł. cywilizacyjnych często związanych ze niedoborami ruchu, wymagających rehabilitacji, ale także skorzystać z bezpłatnych badań i testów profilaktycznych np. pomiaru ciśnienia tętniczego, BMI, WHR, testu marszowego, oraz wziąć udział w konsultacjach z zaproszonymi gośćmi. Tematyka zdrowia osób starszych jest nam szczególnie bliska powołaliśmy więc w ramach OPZiR -> Gdański Ośrodek Terapii Ruchowej Trzeciego Wieku. Duża część naszych beneficjentów to osoby w wieku 55 – 65 i po 65 roku życia. Pragniemy, aby seniorzy cieszyli się zdrowiem jak najdłużej, dlatego stworzyliśmy przy pomocy ZG TKKF projekt prewencji i profilaktyki skierowany do osób starszych.
- Promocja Zdrowia - Prewencja chorób
4. KWESTIE, którym pragniemy zaradzić to negatywne aspekty starości:
§ Bagatelizowanie pierwszych objawów chorobowych przez osoby starsze. § Pogarszająca się sprawność fizyczna (upadki, zaburzenia równowagi, osteoporoza) i intelektualna osób starszych. § Brak poczucia konieczności dbania o zdrowie, przerzucanie odpowiedzialności na lekarzy, leki, itp. § Niewłaściwa dieta prowadząca to nadwagi i otyłości. § Problemy z układem krążenia (choroba nadciśnieniowa, choroba niedokrwienna serca, choroba żylno-zakrzepowa). § Bagatelizowanie problemów osób starszych (lekarz, pielęgniarka rodzinna). § Poczucie osamotniania, izolacji społecznej.
5. CELE
§ Zmotywowanie ludzi starszych do przejęcia odpowiedzialności za własne zdrowie. § Rozbudzenie zainteresowania tematyką własnego zdrowia. § Zapewnienie informacji na temat ochrony zdrowia, jednostek chorobowych i schorzeń charakterystycznych dla wieku starszego - walka z dezinformacją w ochronie zdrowia. § Zwiększenie zainteresowania aktywnością fizyczną i regularne uprawianie sportu przez osoby starsze. § Wyrobienie nawyku regularnego wykonywania badań profilaktycznych (ciśnienia tętniczego itp.). § Uwrażliwienie pracowników opieki zdrowotnej na potrzeby osób starszych i przygotowanie ich do współpracy z seniorem (pielęgniarki środowiskowo-rodzinne, lekarze rodzinni). § Wzmacnianie sprawności psychofizycznej, organizacja zajęć integracyjnych
6. UCZESTNICY
Ø Beneficjenci - nasi członkowie, bezpośrednio zainteresowani projektem:
Ø Zasoby edukacyjne(częściowo niezależne od nas):
Ø Zasoby społeczne:
Ø Instytucje i organizacje współdziałające:
Ø Organizator i koordynator:
7. CZAS I MIEJSCE REALIZACJI PROJEKTU
§ Chcielibyśmy, aby projekt profilaktyki skierowanej do osób starszych był programem długoterminowym, bo tylko taki może przynieś zakładane rezultaty. Harmonogram działań rozpisany zostanie na 10 miesięcy, (lecz projekt był realizowany także w ub. roku jak i w miesiącach styczeń luty). Po każdej edycji – studenci AWFiS przeprowadzają badania i piszą prace mgr, my ewaluacje i korekty. § Projekt przewidziany dla mieszkańców. Po zapoznaniu się ze specyfiką miasta możliwość adaptacji projektu do innych miast Polski.
8. METODY REALIZACJI ZADAŃ Nasze działania i metody pracy motywują ludzi starszych do przejęcia odpowiedzialności za własne zdrowie dążą do rozbudzenia zainteresowań tematyką własnego zdrowia, zapewnienia i weryfikowania informacji na temat zdrowia jak i schorzeń charakterystycznych dla seniora. W ramach projektu realizujemy:
a. „Spotkania ze zdrowiem” – wykłady, pogadanki i dyskusje o zdrowym stylu życia. Oprócz proponowanych przez organizatorów tematów spotkań zakłada się możliwość przygotowania materiałów mogących zainteresować słuchaczy. Proponowane zagadnienia: b. „Naprzeciw chorobie” - regularne spotkania i wykłady informacyjne na temat fizjologii starzenia się i najbardziej powszechnych dolegliwości tego wieku. Cykl wykładów ma na celu zwiększenie samoświadomości osób starszych, pokazanie w jasny i zrozumiały sposób, co dzieje się z organizmem starszego człowieka, czego można się spodziewać, co jest normą, a co może być oznaką choroby. starzenie się organizmu nie jest chorobą przybliżających, tajniki procesów starzenia się, zapobieganie i leczenie: 1. Choroby układu krążenia (choroba nadciśnieniowa, choroba niedokrwienna serca, żylaki itp.) 2. Zaburzenia psychofizyczne (otępienia, depresje, zaniedbania intelektualne itp.) 3. Choroby i wady układu ruchu (zwyrodnienia i stany zapalne stawów, kruchość kości, osłabienie i zanik mięśni, wady postawy, i inne. Upadkom STOP” – poznanie przyczyn, objawów i profilaktyki osteoporozy, przeciwdziałania upadkom i zaburzeniom równowagi. - zapobieganie złamaniom kości udowej, najczęściej spotykanym u osób starszych), informowanie jak zapobiegać osteoporozie jak unikać upadków, jak właściwie upadać, jakie badania wykonywać. o Aktywność ruchowa - korzyści i zalety bycia ciągle aktywnym. Zachęcanie do udziału w akcji „Sprawnym być”. Przedstawienie harmonogramu akcji. o Racjonalne stosowanie leków - walka z nadużywaniem leków przeciwbólowych i psychotropowych u osób starszych, o „Czy wiesz, że jesteś tym, co jesz” - szkolenia dietetyczne, spotkania ze specjalistami z zakresu żywienia w typowych dolegliwościach i schorzeniach osób starszych (dieta niskotłuszczowa lekkostrawna, dieta stosowana w chorobie wrzodowej, dieta z ograniczeniem cholesterolu), jak również zdrowej żywności, sposobu przygotowywania posiłków, żywienia osób zdrowych.
Zajęcia edukacyjne i warsztaty odbywać się będą w Klubach Seniora, Osiedlowych Domach Kultury lub przy parafiach, tak, aby zmniejszyć trudności z dojazdem. Tematyka spotkań we wszystkich ośrodkach będzie taka sama a zajęcia prowadzone według jednego scenariusza. Zakłada się spotkania w ramach tej akcji raz w tygodniu. Podczas spotkań będzie można wprowadzić zwyczaj mierzenia ciśnienia tętniczego. Raz w miesiącu odbywać się będą całodniowe spotkania dla seniorów z terenu całego miasta - AKTYWNY SENIOR. Spotkania podsumowują tematykę zdrowotną miesiąca realizowaną we wszystkich ośrodkach. Wykłady, pogadanki i dyskusje poprowadzą wybitni pomorscy specjaliści z poszczególnych dziedzin. Na koniec spotkania zostanie przeprowadzony test – a na imprezach integracyjnych konkurs sprawdzający wiedzę, z nagrodami dla najlepszych seniorów. c. Regularne badania profilaktyczne dla osób starszych (pomiar ciśnienia tętniczego, poziom cukru we krwi, wskaźnik BMI). W przypadku wykazania nieprawidłowości objęcie seniora szczególną opieką. Badania przeprowadzają Przychodnie Lekarza Rodzinnego w wypadku, gdy Przychodnia nie wyrazi zgody na uczestniczenie w projekcie. d. Regularne spotkania „Sprawnym być” – zajęcia prewencyjne na poszczególne schorzenia, kinezygerontoprofilaktyka lub rehabilitacja w poszczególnych schorzeniach, wspólne ćwiczenia na salach gimnastycznych, dodatkowo szkół, klubów fitness, pływanie na basenie, wspólne wycieczki piesze i spacery po „zielonych” okolicach. Organizowanie również wspólnych, wielopokoleniowych rajdów rowerowych (DOKŁADNY HARMONOGRAM ZAJĘĆ NA TEJ STRONIE). Prowadzenie akcji „Sprawnym być” - fizjoterapeuci i rehabilitanci przy pomocy wolontariuszy z Akademii Wychowania Fizycznego, ew. Akademii Medycznej, i innymi. Spotkania mają na celu zwiększenie zainteresowania aktywnością fizyczną, stworzenie możliwości i warunków do regularnego uprawiania sportu przez osoby starsze. Założeniem tej akcji jest systematyczne zwiększenie częstości uprawiania sportu i rekreacji ruchowej. Organizowanie wielopokoleniowych rajdów rowerowych. e. „Pokolenia”. Prelekcje na temat fizjologii starzenia się - w ramach ścieżki edukacji zdrowotnej. Celem zajęć jest uwrażliwianie dzieci i młodzieży na problemy seniora, przekazanie im podstawowej wiedzy na temat starzenia się organizmu, schorzeń, metod zapobiegania oraz uświadomienie młodym ludziom jak ogromne znaczenia dla zdrowia mają badania profilaktyczne. Zachęcanie dzieci do spędzania aktywnie wolnego czasu ze swoimi dziadkami. f. „Dyplomy lub Legitymacja AKTYWNEGO SENIORA” - forma zmotywowania pacjentów do systematycznego udziału w projekcie. Seniorzy uczestniczący w spotkaniach w ciągu danego miesiąca otrzymują wpisy do legitymacji AKTYWNEGO SENIORA z nazwą spotkania, w którym uczestniczyli. Za określoną liczbę wpisów otrzymują pieczątkę do legitymacji uprawniającej do np. bezpłatnego wstępu na spotkanie w Filharmonii, itd . Najbardziej aktywni seniorzy otrzymają nagrody. W legitymacji znajdują się rubryki z nazwami poradni, które senior powinien odwiedzić oraz badania profilaktyczne, które powinien wykonywać i jak często. g. „Wywoływanie i promowanie przychodni specjalistycznych przyjaznych seniorowi: Celem tej akcji jest zachęcenie osób starszych do badań i odwiedzin przychodni specjalistycznych. Często osoby starsze bagatelizują pojawiające się problemy ze słuchem, wzrokiem, stawami, nie wykonują badań regularnie lub unikają kontaktu z lekarzem. Dni otwarte dla seniora mają ułatwić osobom starszym kontakt z lekarzem specjalistą i poprawę jakości życia seniora. Do akcji mogą przyłączyć się poradnie specjalistyczne każdego typu szczególnie poradnie geriatryczne, okulistyczne, laryngologiczne, urologiczne, reumatologiczne, ortopedyczne.
h. Stała współpraca między organizacjami zajmującymi się pomocą i aktywowaniem osób starszych na terenie miasta. Za utrzymanie stałej komunikacji i wymiany informacji pomiędzy uczestnikami programu odpowiadałoby TKKF -> Ośrodek Promocji Zdrowia i Rehabilitacji( w ramach , którego działa Gdański Ośrodek Terapii Ruchowej III Wieku). Wyeliminowanie możliwości braku informacji wśród seniorów o przeprowadzanych akcjach, wykładach. i. Stała rubryka w lokalnej prasie gdzie można szukać informacji na temat programu (godziny wykładów, miejsce, tematyka). Również artykuły na tematy zdrowotne przygotowane przez TKKF, a związane z aktualną tematyką spotkań. Również mogą pojawić się informacje o przychodniach, które przyłączyły się do projektu oraz innych instytucji tj. szkoły, kluby fitness, strony www, plakaty. j. Rozprowadzanie materiałów informujących o działaniu programu, najczęstszych chorobach seniorów, zdrowym stylu życia („Dekalog Zdrowego Stylu Życia”), legitymacje pacjenta, kalendarz zdrowego seniora (z zaznaczonymi ważnymi datami projektu - terminy i tematy akcji, wykładów, prelekcji, zajęć sportowych, konkursów.
9. METODY REALIZACJI CELÓW
a) Profilaktyka pierwotna (zapobieganie powstawaniu chorób).
o Pełna informacja o zdrowym stylu życia (wykłady, prelekcje). o Utrzymanie właściwej masy ciała - zdrowe, racjonalne odżywianie; szkolenia dietetyczne. Redukcja masy ciała – walka z nadwagą i otyłością. o Regularne uprawianie sportów i rekreacji ruchowej- „Sprawnym być”. o Regularne badania profilaktyczne.
b) Profilaktyka wtórna (wczesne wykrywanie, diagnozowanie, szybkie i skuteczne leczenie).
o Wczesne wykrywanie chorób układu krążenia (regularne badania ciśnienia tętniczego, poziomu cholesterolu), cukrzycy (badanie poziomu cukru we krwi), chorób układu nerwowego, chorób układu ruchu, nowotworów (badania w kierunku raka piersi, szyjki macicy, prostaty), badanie wzroku, słuchu; określenie na podstawie wywiadu przynależność do grupy ryzyka. o Senior z grupy ryzyka zostaje objęty szczególną opieką (pełna informacja ustna i pisemna na temat choroby, możliwości jej zapobiegania i leczenia adresy przychodni, itp.). o Jak najszybsze rozpoczęcie zdrowego stylu życia - właściwe odżywianie, ale przede wszystkim aktywność fizyczna w TKKF itp.
c) Profilaktyka trzeciorzędowa (zapobieganie możliwości nawrotu choroby).
o Organizowanie spotkań seniorów z daną jednostką chorobową (np. seniorzy po zawale mięśnia sercowego). Wymiana informacji między seniorami. Zwiększenie świadomości seniorów o ich własnym wpływie na zdrowie, przekazywanie im zrozumiałych informacji, porad zdrowotnych w ramach „Spotkań ze zdrowiem”, „Naprzeciw chorobie”, ”Miesiąc dla Zdrowia”, „Bieg po Zdrowie” itd. o Rehabilitacja i rozpoczęcie aktywnego trybu życia dostosowanego do stanu zdrowia - „Sprawnym być”.
10. REZULTATY
§ Zaangażowanie i czynne uczestnictwo jak najwięcej seniorów spośród wszystkich zamieszkałych w Gdańsku. § Zwiększenie świadomości i wiedzy osób starszych na temat ich stanu zdrowia, odpowiedzialności za nie. § Zwiększenie częstości wykonywania badań profilaktycznych przez seniorów. § Poprawa samopoczucia seniorów.
11. DOKUMENTACJA I EWALUACJA
Przebieg projektu powinien być rzetelnie i systematycznie dokumentowany. Dokumentacja może posłużyć do ewaluacji projektu. Dokumentacja:
|
