Jedną z ciekawszych inicjatyw, które dotyczą osób III wieku odbyła się w dniach 15-17 września 2006 w Rydzynie k. Leszna, to Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Aging and Physical Activity Application to Fitness, Sport and Health". Konferencja była objęta patronatem Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk oraz International Association of Sport Kinetics (IASK). Organizatorami były Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu i Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Lesznie, a uczestnikami Konferencji było bardzo reprezentatywne grono osób z Australii, USA oraz wielu krajów europejskich.
Wydaje się, że zdecydowane kroki są dostatecznym uzasadnieniem konieczności poszerzania i upowszechniania wiedzy na temat zagadnień dotyczących starości, skłaniając jednocześnie do refleksji nad podejmowanymi działaniami. Należy podkreślić znaczenie Ogólnopolskiego Programu Rekreacji Ruchowej Osób Starszych gdzie koordynatorem programu jest ZG TKKF, ale i lokalnych inicjatyw Ognisk TKKF dla wzbogacenia skromnej polityki społecznej wobec ludzi starszych zwłaszcza specjalistyczne lokalne programy właściwej aktywizacji ruchowej. Szczególne znaczenie mają w tym przypadku trudne warunki bytu wielu starszych osób, czego konsekwencją często okazuje się koncentracja zainteresowania polityki społecznej na doraźnym zaspokojeniu potrzeb materialnych. W miarę podnoszenia poziomu życia ta grupa zadań może stracić na znaczeniu. Od początku należałoby jednak poświęcić wiele uwagi zadaniom związanym z integracją społeczną starszej generacji. Dlatego wystąpiliśmy o zmianę sposobu wykorzystania budynku byłej hydroforni w Centrum Aktywnego Seniora. Integracja taka powinna być traktowana jako ważny czynnik, ułatwiające uzyskanie społecznego przyzwolenia i akceptacji lokalnej opinii publicznej dla programów mających na celu realizację specyficznych potrzeb środowiska starszych mieszkańców. Integracja taka wymaga działań podejmowanych nie tylko przez podmioty polityki wobec starszych osób, ale i instytucje kulturalne, placówki oświatowe, organizacje turystyczne i zajmujące się rekreacją ruchową jak TKKF. Sądzimy, że taka zmiana sposobu myślenia i kompleksowe podejście do rozwiązywania problemów społecznych przy wykorzystaniu podmiotów pozornie odległych swoimi zainteresowaniami od specyfiki potrzeb starszego pokolenia może okazać się najtrudniejszym wyzwaniem dla nowych aktywnych programów polityki wobec seniorów w ożywczej perspektywie integracji.
Nasze skromne działania i zamieszczane tu publikacje, artykuły i teksty dotyczą wybranych zagadnień poruszanych podczas zorganizowanego przez nas Gdańskiego Ośrodka Terapii Ruchowej III Wieku oraz próby "Rozwiązywania problemów osób starszych i systemy wsparcia zwłaszcza w aktywizacji ruchowej".
Podczas tych spotkań podjęto szereg ciekawych wykładów, spotkań i inicjatyw przekazania szerszemu gronu odbiorców prezentowanych tam ważnych treści dotyczących także kształtowaniu polityki społecznej wobec starości i ludzi starych. Mamy nadzieję, że mimo nie uczestniczenia czytającego, publikowane teksty okażą się dla Państwa interesujące.
Wracając do Konferencji to efektem tam przeprowadzonych obrad jest podjęta "Uchwala Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Aging and Physical Activity: Application to Fitness, Sport and Health", Rydzyna, 15 -17 września 2006". Tekst Uchwały został przygotowany przez wybitnych naukowców, znawców problematyki aktywności fizycznej wśród osób starszych. W skład zespołu weszli profesorowie: Maria Kaczmarek (Polska), Wojtek Chodzko-Zajko (USA), Ban Kemper (Holandia) oraz James Skinner (USA).
Mamy nadzieję, że opublikowanie tej Uchwały przyczyni się do skupienia większej uwagi i wzmożenia działań wszystkich tych, którzy mogą się przyczynić do promocji i wspierania aktywności fizycznej wśród osób starszych.
Tekst "Uchwały" jest również dostępny w języku polskim oraz w języku angielskim w wersji elektronicznej na stronie http://www.konferencie.pwsz.edu.pl ,
prof. dr hab. Wiesław Osiński
Przewodniczący Komitet Organizacyjnego Konferencji
Uchwala Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Aging and Physical Activity: Application to Fitness, Sport and Bealth Rydzyna, 15 -17 września 2006
Uczestnicy Międzynarodowej Konferencji Naukowej organizowanej pod auspicjami Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk oraz przy wsparciu Międzynarodowego Stowarzyszenia Motoryki Sportowej (IASK) podejmują niniejszą uchwalę z głębokim przeświadczeniem o wzrastających medycznych, ekonomicznych i społecznych wyzwaniach związanych ze starzeniem się populacji w Polsce i w całym świecie.
Przewiduje się, że w ciągu następnych 25 lat ogólna liczba ludzi w wieku powyżej 60 roku życia wzrośnie z 605 milionów w roku 2000 do 1,2 miliarda w 2025. Dziś, w wielu krajach rozwiniętych i rozwijających się żyje więcej ludzi 60-letnich i starszych niż dzieci poniżej 15 roku życia. Polskie społeczeństwo także starzeje się gwałtownie. Według przewidywań demografów, w roku 2020 przybędzie w przybliżeniu 2 miliony w wieku poprodukcyjnym (kobiet powyżej 60 lat, mężczyzn powyżej 65 lat). W roku 2030, co czwarty Polak będzie emerytem.
Wzrastająca liczba osób starszych nieuchronnie spowoduje wzrost wydatków na pomoc społeczną i opiekę zdrowotną. Wiele krajów zachodniej Europy już w tej chwili podejmuje trudne ekonomiczne i socjalne wyzwania wywołane starzeniem się społeczeństw. W tej sytuacji istnieje pilna potrzeba skupienia uwagi na ochronie zdrowia i zapewnienia niezależności osób w starszym wieku. Wśród tych działań promocja regularnej aktywności fizycznej musi odgrywać ważną rolę w rozwoju strategii zdrowego starzenia się. Ludzie nie tylko chcą żyć dłużej, ale również utrzymywać wysoką jakość życia tak długo jak to możliwe. Wiele badań naukowych wskazuje na znaczenie, jakie odgrywa aktywność fizyczna w prewencji chorób i zachowaniu funkcjonalnej niezależności. Istnieją, dowody, że regularna aktywność fizyczna może przyczyniać się do wydłużenia długości życia. Aktywność fizyczna jest związana z redukcją chorób serca, otyłości, nadciśnienia, cukrzycy, osteoporozy, depresji, upadków i różnych kontuzji. Aktywność fizyczna poprawia siłę mięśniową i wytrzymałość, co ma wyjątkowe znaczenie dla osób starszych, u których ograniczenia w wykonywaniu codziennych czynności wynikają ze spadku poziomu sprawności fizycznej. Dodatkowo, aktywność fizyczna wpływa na liczne czynniki determinujące jakość życia, takie jak funkcje poznawcze i emocjonalne, zadowolenie z życia i uczucie dobrostanu, funkcje seksualne, funkcje społeczne, rekreację i status ekonomiczny. Promowanie aktywności fizycznej wśród seniorów może pomóc w nadaniu ich życiu większego sensu.
Obliczono, że jeśli nasze społeczeństwo byłoby aktywne fizycznie, co najmniej na zalecanym poziomie (30 minut umiarkowanej aktywności fizycznej w większość dni tygodnia), to liczba przedwczesnych zgonów obniżyłaby się o około 25% .Siedzący tryb życia osób w wieku starszym jest uważany za czynnik tak samo niebezpieczny, jak nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, otyłość, czy podwyższony poziom cholesterolu. Prowadzenie programów aktywności fizycznej owocuje też znacznymi oszczędnościami w sferze opieki zdrowotnej i socjalnej.
Zwiększona aktywność fizyczna osób starszych wiąże się za znacznymi korzyściami społecznymi. Osoby starsze wnoszą w efekcie o wiele więcej do społeczeństwa. Aktywny fizycznie styl życia pomaga im w utrzymaniu niezależności i zwiększa możliwość uczestnictwa w pracy i życiu społecznym. Promowanie zdrowia i aktywności fizycznej umożliwi społeczeństwu w większym zakresie korzystanie z bogactwa doświadczenia i wiedzy posiadanej przez seniorów.
Wnioski i zalecenia
1. Starzenie się społeczeństwa wymusza potrzebę podejmowania badań naukowych skoncentrowanych na specyficzne potrzeby osób w starszym wieku. W ramach tych działań należy skupić się na badaniach roli aktywności fizycznej w promocji zdrowia i dobrostanu w wieku starszym.
2. Istnieje potrzeba zwiększenia badań nad poszukiwaniem najbardziej stosownych form oraz intensywności i objętości aktywności fizycznej koniecznej do utrzymania zdrowia oraz funkcjonalnej niezależności i poprawy jakości życia osób starszych.
3. Organizacje rządowe i władze lokalne powinny być świadome wiodącej roli aktywności fizycznej w utrzymaniu zdrowia i niezależności osób w wieku starszym.
4. Władze lokalne muszą wziąć na siebie odpowiedzialność za organizowanie specjalnych programów aktywności fizycznej dla osób starszych. Ważnym jest też, aby zapewnić starszym ludziom stosowny poziom aktywności fizycznej w ich czynnościach codziennego życia.
5. Uniwersytety i inne uczelnie wyższe powinny w edukacji studentów zwrócić większą uwagę na znaczenie aktywności fizycznej dla osób starszych. Należy też położyć nacisk na przygotowanie przyszłych badaczy i pracowników opieki zdrowotnej na podejmowanie problemów zaspokajania potrzeb aktywności fizycznej ludzi w starszym wieku.
6. Kinezygerontoprofilaktycy, promotorzy zdrowia psychofizycznego, pracownicy opieki zdrowotnej i inni podejmujący zagadnienia zdrowego starzenia się powinni solidarnie współpracować na rzecz tworzenia zwartej, narodowej strategii promowania aktywnego stylu życia wśród osób w starszym wieku.