GRY I ZABAWY REKREACYJNO - SPORTOWE DZIECI I MŁODZIEŻY
Ruch szeroko stosowany jako profilaktyka jest wyrazem racjonalnego stylu życia.
Ruch jest czynnikiem stymulującym, adaptacyjnym, wyrównawczym, korekcyjnym dla organizmu człowieka.
Wychowanie fizyczne, a w nim gry i zabawy oraz gimnastyka poranna, ma do spełnienia takie zadania, jak:
¨ pobudzanie procesów rozwojowych,
¨ przystosowanie organizmu do życia i wysiłku fizycznego,
¨ przeciwdziałanie niepożądanym zjawiskom rozwojowym,
¨ likwidowanie niepożądanych zmian w narządzie ruchu.
Specyfika zadań oraz wiele celów stawianych do realizacji opiekunowi - wychowawcy zorganizowanego wypoczynku dla dzieci i młodzieży w zakresie wychowania fizycznego, narzucają określone zasady. Wraz z nimi korygowane są metody i formy prowadzenia zajęć rekreacyjno - sportowych dostosowane do potrzeb dzieci i młodzieży.
W organizacji gier i zabaw rekreacyjno - sportowych dominują następujące kierunki:
- odnowy biologicznej i regeneracji psychofizycznej,
- prozdrowotny rozwój fizyczny organizmu,
- wychowawczo - społeczny.
Metody, jakie należy stosować w pracy grupowej z dziećmi i młodzieżą to:
- wychowawcza,
- wdrażania nawyku ruchu,
- rozwoju cech motorycznych.
Wśród metod wychowawczych wyróżniamy:
® metoda wpływu osobistego
Opiekun - wychowawca własną osobą i postawą stwarza właściwy wzór zachowań w trakcie zajęć. Wspiera ten wzór, w zależności od potrzeb:
perswazją (argumenty korzyści i strat dla organizmu),
aprobatą (dla zachowań pozytywnych),
dezaprobatą (w bardzo ograniczonych przypadkach dla złych zachowań),
sugestią (zachęta w celu sygnalizacji pożądanych oczekiwań; przestroga przed negatywnymi skutkami złych zachowań).
® metoda oddziaływania społecznego grupy
Uczestnictwo w zajęciach zorganizowanych w grupie stwarza możliwości nawiązania kontaktów z wieloma osobami, wyzwala wzjemne oddziaływania, zmienia dotychczasowe zachowania na prospołeczne. Opiekun - wychowawca, właściwie współpracujący z grupą może powyższe ukierunkowywać i wykorzystać do pozytywnej integracji grupy.
® metoda oddziaływania sytuacji
Opiekun - wychowawca w określonych sytuacjach, może odwołać się do doświadczenia (pozytywnego lub negatywnego) uczestnika zajęć.
Za pomocą instruktażu wskazuje takie zachowania, które zaspokajają potrzeby dzieci. Przedstawia przykład wzorców zachowań uczestnictwa w zajęciach i udziela porad do ich realizacji.
Skuteczność metod wychowawczych w zakresie rekreacji ruchowej objawia się u uczestników zajęć grupowych świadomą gotowością do aktywnego uczestnictwa w grach i zabawach.
Poznanie technik samokontroli i samooceny oraz systematyczne uczestnictwo w działaniu grupy, wytwarza pożądane nawyki zarówno grupy jako całości, jak i pojedynczych jej członków.
METODY KSZTAŁTOWANIA RUCHU REKREACYJNO - SPORTOWEGO
Gry i zabawy dla dzieci i młodzieży wymagają ciągłego dostosowywania metod nauczania czynnosci ruchowych, ze względu na: wiek, rozwój fizyczny, stopień zaawansowania koordynacji ruchowej, wrodzone wady postawy i inne.
Metodyka ćwiczeń fizycznych, dająca rozwój cech motorycznych, takich jak: wytrzymałość, siła, prędkość, gibkość musi być wspierana zestawem ćwiczeń pomocniczych wyrabiających koordynację ruchu pozwalając opanować poszczególne elementy techniki.
Należy tu wymienić:
- długookresową pracę o stałym nasileniu (metoda ciągła),
- powtarzanie tej samej czynności ze stałą intensywnością lecz ze zmienną ilością powtórzeń z różnym okresem przerw do pełnego wypoczynku (metoda powtórzeniowa).
Wśród form należy wymienić:
- formę zabawową,
- formę improwizacji ruchu,
- formę dokładnego wykonania ćwiczeń w określony sposób.
Wszystkie uwagi o metodach i formach prowadzenia zajęć rekreacyjno - sportowych mają służyć należytej organizacji gier i zabaw ruchowych w czasie zorganizowanych form wypoczynku dzieci i młodzieży.
ORGANIZACJA ZAJĘĆ REKREACYJNO – SPORTOWYCH NA KOLONII/ZIMOWISKU
A. GIMNASTYKA PORANNA
Jest zaliczana do podstawowych zadań realizacji zdrowego wypoczynku dzieci i młodzieży w czasie kolonii/zimowiska.
Gimnastyka poranna powinna być prowadzona codziennie, w tych samych grupach, o tej samej porze.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę na to, iż organizm dziecka po nocnym wypoczynku jest mocno rozluźniony, o mniejszej wydolności i sprawnosci. A zatem gimnastykę poranną należy zacząć od ćwiczeń lekkich, rozruszających i rozbudzających organizmy dzieci. Doprowadzając do pełnej sprawności i wydolności fizycznej i umysłowej organizmu.
Zaleca się następujący układ ćwiczeń:
¨ rozbudzające i ożywiające,
¨ kształtujące - polegające na pracy poszczególnych grup mięśni (ramion, nóg, szyi, tułowia, twarzy, płuc, głowy, języka, oczu),
¨ podskoki, wymachy, rozluźnienia,
¨ ćwiczenia korekcyjne tułowia (niektóre),
¨ ćwiczenia równoważne,
¨ ćwiczenia siły ramion - pasa barkowego,
¨ gibkości - zwinności, prędkości - szybkości,
¨ ćwiczenia dla całego tułowia,
¨ ćwiczenia skoczności i koordynacji ruchowej,
¨ ćwiczenia uspokajające, tonujące (marsz, korowód).
UWAGA !
Gimnastyka poranna powinna trwać od 15 do 25 minut. Prowadzący i dzieci powinni być ubrani w stroje gimnastyczne, tj. koszulki, spodenki lub dresy, obuwie sportowe. Należy pokazać i nauczyć dzieci ćwiczeń oddechowych w czasie wysiłku.
B. GRY I ZABAWY
Gry i zabawy rekreacyjno - ruchowe są najbogatszym zestawem ćwiczeń fizycznych. Wszechstronnie oddziaływują na organizm dziecka. Podnoszą sprawność fizyczną, zwiększając tym samym wydolność organizmu. Wzbogacają umiejętności, wspomagają rozwój umysłowy dzieci i młodzieży mając wpływ na kształtowanie osobowości.
Umiejętny dobór zajęć oraz odpowiednie kierowanie przebiegiem gier i zabaw to ważne zadanie stawiane opiekunowi - wychowawcy kolonii/zimowiska.
Opiekun:
¨ w jasny i prosty sposób ustala zasady gier i zabaw
¨ konsekwentnie przestrzega tych ustaleń przypominając o stosowaniu zasad „fair play”
¨ uważnie czuwa nad przebiegiem zajęć, nie dopuszczając do przemęczenia i przeforsowania dzieci,
¨ współdziała z członkami zespołu przed grą (zabawą), podczas i po grze (zabawie), sam w nich uczestnicząc,
¨ stara się wpajać poczucie współodpowiedzialności członków grupy za sukces i porażkę całego zespołu,
¨ uczy przegrywać i dopingować grupę do współzawodnictwa.
W doborze gier i zabaw stosujemy kryteria:
- zainteresowań,
- rozwoju biologiczno - umysłowego uczestników,
- potrzeb wychowawczych i dydaktycznych,
- możliwości obiektu i posiadanego sprzętu,
- warunków atmosferycznych.
UWAGA !
Tok zajęć może być prowadzony wg Romana Trześniowskiego przedstawiony w „Grach i zabawach ruchowych” lub wg Janusza Bielskiego przedstawiony w poradniku dla nauczycieli wychowania fizycznego „Życie jest ruchem”.